Балалық шақта ертегілерді оқып, біз кейіпкерлердің түрлі аурулардан зардап шеккенін, сол ауруларға байланысты зұлымдық жасағандарын байқамаған едік. Дәрігер болған балалар өскен соң олардың көпшілігіне нақты диагноз қойды. Мыстан кемпірде хальгус вальгус – табанның деформациясы және коксартроз – жамбас буындары ауруының ауыр түрі болған. Ал оның өркеші – остеохондроздың салдары. Подагра – ағылшын романдарының кейіпкерлерінде жиі кездесетін, шарап пен етті мөлшерден асыра пайдаланған бай, жалғыз басты британдықтар. Жылан Горыныч асқынудан, Карлсон диабеттен зардап шекті. Емел мен Царевна Несмеянада депрессияның айқын белгілері, Кощейде өлмейтін анорексия, Илья Муромецте полиомиелит, Дракулада порфирия – күн сәулесінің жоғары сезімталдығы бар. Қаңылтыр – темір тырнақтары полиартрит және авитаминоздан зардап шегеді. Алдар Көседе Мюнхаузен сияқты фантазер синдромы болған. Медицинада тіпті әдеби кейіпкерлердің атына жазылған аурулар да бар. Олар Рапунцель синдромы – өз шашын жеу, Отелло синдромы – өзін игере алмайтын қызғаныш, Алиса синдромы – ғажайыптар елінде бәрі де көркем болып көрінеді. Плюшкин синдромының себебі – адамдар үйін қоқысқа айналдыратын көзі тоймас аштық. Пиноккио синдромы – бұл нарциссиялық құбылыс, онда адам өзінің шынайы бейнесін таба алмайды. Колобк синдромы, ол қарым-қатынас жасай алмау. Қарым-қатынас пен сүйіспеншіліктен қорыққанда, әріптестерін, жұмысын, тұрғылықты жерін үнемі өзгертеді. Сондай-ақ классикалық Золушка синдромы қыздар үшін қалыпты, олар көрген бейнеті сыйқырлы бір нәрсемен марапатталады деп ойлайды .
– Литерация медицинаға сөзсіз әсер етеді. Дәрігерлер бейнелердің көмегімен емделушілерге олардың ауруларын түсіндіріп берді, – деді Ұлттық госпиталь бас дәрігерінің орынбасары Данияр Аманғалиев.
– Бұл адамның Гаргантюа сияқты артық салмағы деп айтсаң, бәрі де түсінікті болады. Мұның бәрі ғылымның дамуынан бұрын , адамдардың көпшілігі сауатсыз болған кезге дейін болды. Уақыт өте келе жекелеген салыстырулар синдромдар мен диагноздар атауларына көшті. Қазір әлемде 13 мың ауру бар және олардың бәріне атаулар керек.
Қазіргі заманғы дәрігерлер көркем әдебиет оқуға уақыт таба ма деген сұраққа дәрігер:
– Қазір мен жұмысқа барар жолда аудиокітаптарды тыңдаймын, мысалы, Ремарк қызықтыра бастады. Бізде ақпарат өте көп және медицина қарқынды дамып келеді, оған ілесу үшін ғылыми әдебиетті, ауру тарихын, емделушілер мен әріптестердің хабарламаларын үнемі оқып отыру керек. Әрине, кітаптар сен оқыған дүниелерден гөрі тереңірек қабылданады, сондықтан бәрібір оқуға тырысу керек. Ертегі аттары бар сирек кездесетін ауруларға келетін болсақ, олар емделеді, ең бастысы уақытында дәрігерге жүгіну.